Od 1 lipca 2024 roku wciąż można zatrudniać obywateli Ukrainy w Polsce na podstawie zgłoszenia do Powiatowego Urzędu Pracy (PUP), bez konieczności uzyskiwania standardowego zezwolenia na pracę czy karty pobytu, co wynika z przedłużenia specjalnych przepisów wprowadzonych w związku z sytuacją wojenną w Ukrainie. W tym okresie obowiązują jednak pewne zmiany, które warto szczegółowo omówić.
Jakie przepisy zostały zmienione?
Od 1 lipca 2024 roku utrzymano przepisy umożliwiające zatrudnianie obywateli Ukrainy na podstawie zgłoszenia do PUP, co oznacza, że standardowe pozwolenia na pracę nie są wymagane, pod warunkiem, że pracodawca zgłosi zatrudnienie Ukraińca do właściwego urzędu pracy w ciągu 14 dni od rozpoczęcia pracy. Zgłoszenie to jest warunkiem legalnego zatrudnienia i musi być uaktualniane w przypadku zmiany warunków pracy.
Jakie nowe obowiązki nałożono na pracodawców?
Od 1 lipca 2024 roku, choć zasady dotyczące zgłoszenia do PUP pozostały w mocy, wprowadzono dodatkowe wymogi w zakresie dokumentacji i monitorowania statusu pracowników z Ukrainy. Lista najważniejszych zmian w przepisach o zatrudnieniu obywateli Ukrainy (stan na dzień 1 lipca 2024 r. tj. po nowelizacji ustawy):
- Przedłużenia do dnia 30 września 2025 roku legalizacji pobytu obywateli Ukrainy na terytorium RP;
- Przesłanie w terminie 7 dni (przed zmianami było to 14 dni) powiadomienia przez pracodawcę zatrudniającego obywatela Ukrainy;
- Wskazania w ustawie kiedy należy złożyć kolejne powiadomienie o zatrudnieniu obywatela Ukrainy. Chodzi o następujące sytuacje: zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem powierzającym wykonywanie pracy a obywatelem Ukrainy (np. z umowy o pracę na umowę zlecenie), zmieniło się stanowisko, zmienił się rodzaj wykonywanej pracy, zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu określony w powiadomieniu, o obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu;
- Dodania wymogu wskazywania w powiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy co najmniej minimalnego wynagrodzenia o pracę lub minimalnej stawki godzinowej;
- Zmiany w powiadomieniu w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę: obowiązek złożenia powiadomienia będzie dotyczyć również przypadku gdy obywatel Ukrainy wcześniej pracował u pracodawcy na podstawie zezwolenia na pracę lub oświadczenia i zamierza kontynuować pracę u tego samego podmiotu przy jednoczesnej zmianie dokumentu umożliwiającego pracę na zezwolenie na pobyt czasowy i pracę podając jako podstawę swojej pracy powiadomienie.
Do kiedy można legalnie zatrudniać Ukraińców w Polsce?
Na mocy przepisów o ochronie czasowej, które zostały przedłużone do marca 2025 roku, zatrudnianie obywateli Ukrainy na uproszczonych zasadach, bez potrzeby uzyskiwania standardowego zezwolenia na pracę, będzie możliwe do tego czasu. Oznacza to, że dopóki obowiązuje ochrona czasowa, pracodawcy mogą zatrudniać Ukraińców na podstawie zgłoszenia do PUP.
Jakie wymogi należy spełnić, aby zatrudnienie było legalne?
Aby zatrudnienie obywatela Ukrainy było legalne, należy spełnić kilka kluczowych warunków:
- Legalny pobyt – Pracownik musi posiadać ważny dokument potwierdzający legalność pobytu, np. dokumenty potwierdzające korzystanie z ochrony czasowej lub inny status pobytowy.
- Zgłoszenie do PUP – Pracodawca musi zgłosić zatrudnienie w PUP w ciągu 7 dni (przed zmianą przepisów było to 14 dni) od rozpoczęcia pracy i regularnie aktualizować zgłoszenie, jeśli nastąpią jakiekolwiek zmiany w umowie.
- Forma zatrudnienia – Pracodawca musi zawrzeć z pracownikiem umowę zgodną z przepisami prawa pracy lub prawa cywilnego (np. umowa o pracę, umowa zlecenie).
- Zgłoszenie do ZUS – Pracownik musi zostać zgłoszony do ubezpieczeń społecznych w ZUS, co jest obowiązkowe dla wszystkich zatrudnionych.
