Podatek minimalny dla firm w 2024 roku: zasady, naliczanie i obowiązki
Od 2024 roku w Polsce wprowadzono podatek minimalny dla firm, co stanowi element reformy podatkowej wynikającej z programu „Polski Ład”. Celem tego rozwiązania jest ograniczenie zjawiska, w którym duże przedsiębiorstwa, mimo generowania znaczących obrotów, wykazują straty podatkowe lub bardzo niską rentowność, unikając tym samym płacenia standardowego podatku dochodowego (CIT).
Czym jest podatek minimalny?
Podatek minimalny jest formą zabezpieczenia budżetowego, wymierzoną głównie w duże spółki, które raportują niewielkie dochody lub straty. Pomysłodawcy wprowadzenia tej daniny uzasadniają to dążeniem do większej sprawiedliwości podatkowej. Ma to zapobiec sytuacjom, w których wielkie korporacje korzystają z różnorodnych ulg i optymalizacji podatkowych, by minimalizować swoje zobowiązania wobec państwa. W tym kontekście podatek minimalny ma charakter „rezerwowy” – jest nakładany w sytuacjach, gdy standardowe opodatkowanie dochodu nie ma zastosowania.
Jak będzie naliczany podatek minimalny?
Podatek minimalny zostanie naliczony od firm, które:
- Poniosły stratę podatkową – czyli w swoim rozliczeniu rocznym wykazują, że koszty przewyższają przychody.
- Osiągnęły bardzo niską rentowność – jeśli udział dochodu w przychodach nie przekracza 2%.
Obliczenie wysokości podatku minimalnego nie jest proste, co budzi kontrowersje wśród przedsiębiorców i doradców podatkowych. Wymaga ono zastosowania skomplikowanego wzoru, który uwzględnia różnorodne elementy działalności gospodarczej, takie jak koszty stałe, nakłady inwestycyjne czy specyficzne ulgi podatkowe. W związku z tym, dyrektorzy finansowi firm muszą dokładnie analizować swoje wyniki, aby ustalić, czy ich spółka jest objęta obowiązkiem podatkowym, i jeśli tak, to w jakiej wysokości.
Podatek minimalny ma zastosowanie przede wszystkim do firm z siedzibą w Polsce, które rozliczają się w ramach podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Zasady dotyczące tej daniny obejmują zarówno polskie podmioty gospodarcze, jak i firmy zagraniczne prowadzące działalność na terytorium Polski, jeśli ich zyski z działalności operacyjnej są na niskim poziomie.
Wysokość podatku minimalnego
Wysokość podatku minimalnego będzie obliczana w oparciu o różne czynniki, takie jak przychody firmy, dochody oraz koszty operacyjne. Zgodnie z zapowiedziami, podatek ten będzie obowiązywał przedsiębiorstwa, które nie przekroczą progu rentowności 2% – oznacza to, że jeśli firma wykazuje, że jej dochód stanowi mniej niż 2% przychodów, będzie musiała zapłacić podatek minimalny.
Warto podkreślić, że przepisy przewidują pewne wyłączenia. Podatek minimalny nie obejmie firm z sektora finansowego, przedsiębiorstw górniczych korzystających z pomocy publicznej, a także instytucji związanych z ochroną zdrowia. Wyłączone z opodatkowania będą również spółki komunalne oraz przedsiębiorstwa znajdujące się w stanie upadłości.
Kontrowersje wokół podatku minimalnego
Podatek minimalny wzbudził kontrowersje już na etapie jego projektowania. Przeciwnicy tej formy opodatkowania, w tym niektórzy doradcy podatkowi, wskazują na jego niezgodność z ideą tradycyjnego CIT, który zakłada, że podatek powinien być płacony od dochodów, a nie od straty. Krytycy twierdzą, że wprowadzenie tej daniny będzie miało negatywny wpływ na przedsiębiorczość, zwłaszcza w sektorach, które są bardziej podatne na wahania rynkowe i krótkoterminowe spadki rentowności.
Jednym z głównych zarzutów jest także skomplikowanie mechanizmu obliczania tego podatku. Wielu przedsiębiorców obawia się, że nowe przepisy spowodują dodatkowe obciążenia administracyjne i koszty związane z obsługą prawną i księgową. Ponadto, konstrukcja podatku minimalnego może okazać się problematyczna dla firm, które chwilowo przechodzą przez trudności finansowe, a nie posiadają narzędzi do natychmiastowego zwiększenia swojej rentowności.
Kto będzie płacił podatek minimalny?
Podatek minimalny dotyczy głównie dużych przedsiębiorstw oraz spółek kapitałowych, które w danym roku podatkowym poniosły stratę lub nie osiągnęły wymaganej rentowności. W praktyce oznacza to, że firmy wykazujące stałe zyski będą zwolnione z tego podatku. Oczekuje się, że nowe przepisy szczególnie dotkną firmy międzynarodowe i korporacje działające na polskim rynku, które dzięki stosowaniu zaawansowanych strategii optymalizacyjnych były w stanie zmniejszać swoje zobowiązania podatkowe.
Podsumowanie
Podatek minimalny zapłacą podmioty, które wykazują ciągłe straty. Został wprowadzony w życie od 1 stycznia 2024 r. w celu ograniczenie zjawiska unikania opodatkowania przez duże firmy. Chociaż jego wprowadzenie jest odpowiedzią na pewne luki w systemie podatkowym, to jednak budzi liczne wątpliwości, szczególnie ze względu na skomplikowaną formę naliczania i potencjalne skutki dla przedsiębiorczości. Chcesz uniknąć obciążenia podatkiem minimalnym? Skontaktuj się z naszym biurem rachunkowym – doradzimy co zrobić, aby uniknąć podatku minimalnego.
